De kledingindustrie ondergaat een ware transformatie, gedreven door de dringende behoefte aan duurzaamheid, ethische praktijken en innovatie. Terwijl we ons bewust worden van de schaduwzijden van de modewereld, ontstaat er een ware revolutie die de manier waarop we kleding produceren, kopen en dragen verandert. Blockchain speelt hier ook een mooie rol in. We gingen in gesprek met Haiko Huvenaars, oprichter van het Nederlandse Candour, wat kleding op de blockchain zet.
Haiko, hoe ben jij terechtgekomen in de wondere wereld van web3?
In januari 2018 studeerde ik af binnen de proces management afdeling van een bedrijf wat o.a. warehouse automation systemen maakte. Ik had daar een collega met wie ik het goed kon vinden en op een gegeven moment had hij het dagelijks over XLM / Stellar. Ik had geen idee wat het was, maar raakte geïnteresseerd. Toen ben ik me wat gaan verdiepen in cryptocurrencies en besloot ik samen met m’n vader wat Ethereum te kopen. Eerlijk gezegd was het doel toen vooral om vakantiegeld te verdubbelen, zodat we samen op vakantie konden gaan. Helaas was dit de piek van de 2017/2018 bull run, dus van die vakantieplannen is destijds niet veel terecht gekomen.
Desondanks was dit mijn introductie met de industrie, waarna ik gefascineerd raakte van de potentie van de technologie om systemen slimmer, eerlijker en efficiënter te maken. In de jaren erna ben ik de industrie altijd met een scherp oog in de gaten blijven houden. Eind 2021 / begin 2022 heb ik zelfs wat moderator functies gehad binnen Nederlandse NFT projecten zoals Bored Bram Yacht Club. Echter kwam web3 en Candour daarna pas écht bij elkaar, toen het idee ontstond voor een decentralised operating system for circular textiles.
Jij bent in 2019 Candour gestart; waarom?
Destijds waren de bosbranden in het Amazonegebied hevig in het nieuws. Veel mensen uitten hierover online hun frustratie en ik besloot wat te gaan doen. Zo ben ik t-shirts gaan ontwerpen om meer awareness te creëren, en was het idee om met de winsten de NGO’s te ondersteunen die deze bosbranden tegen proberen te gaan. Een startpunt, want nadat ik de eerste t-shirt samples bestelde, moest ik zo’n 3 weken wachten, wist ik niet waar ze vandaan kwamen, van welk materiaal ze werden gemaakt en welke mensen, onder welke omstandigheden, verantwoordelijk waren geweest voor het maken van deze producten.
Dit was dan ook de trigger om me te gaan verdiepen in de kledingindustrie, en al snel leerde ik dat deze fundamenteel moet veranderen om toekomstbestendig te worden. Overconsumptie gecombineerd met het gigantische afvalprobleem zetten dusdanig veel druk op de kledingindustrie, dat deze in de huidige vorm simpelweg onhoudbaar is. Circular Fashion biedt hierin een bijzonder interessant alternatief, echter heeft dit wel de juiste technologische infrastructuur nodig om te kunnen slagen. Deze twee inzichten samen waren dan ook de reden om Candour op te richten als fashion-tech startup die digitale infrastructuur ontwikkelt waarmee circulaire merken hun business modellen kunnen gaan aansturen.
Veel mensen vragen zich af, waarom kleding eigenlijk op de blockchain gezet moet worden. Wat zijn voor jou de belangrijkste redenen?
Blockchain is in mijn ogen een technologie die alle regels van het spel op een eerlijke en transparante manier kan vastleggen. De circulaire economie vraagt alle stakeholders om een bepaalde verantwoordelijkheid te dragen en op een nieuwe/andere manier deel te nemen aan het circulaire economische verkeer. Hier is samenwerking, vertrouwen en transparantie dus cruciaal, waardoor blockchain een uitstekende voedingsbodem biedt aan deze circulaire samenwerking.
Circulaire mode/kleding is een sub-categorie binnen de circulaire economie. Wanneer stakeholders ieder hun eigen unieke on-chain gebruikersprofielen krijgen, kun je de regels van economisch verkeer tussen deze gebruikers vastleggen in smart-contracts. Hetgeen wat tussen deze stakeholders wordt verhandeld zijn kledingstukken, en afhankelijk van of dit gaat om een nieuw product of een tweedehands product kun je dus voorwaarden hangen aan een transactie. Hiermee kun je een consument dus bijvoorbeeld belonen wanneer deze een product tweedehands doorverkoopt.
Lang verhaal kort: door kledingstukken op de blockchain te plaatsen, creëren we een fundament voor circulaire consumptie binnen de mode-industrie, en kunnen we het participeren in circulaire mode (en haar systemen) leuker, eerlijker en makkelijker maken.
Kan je al leuke / noemenswaardige usecases noemen rondom kleding op blockchain?
Als je kijkt naar het toepassen van blockchain binnen de mode-industrie, zie je dat dit voornamelijk wordt gebruikt om bepaalde duurzaamheidsclaims (zoals herkomst of impact) on-chain vast te leggen. Hiermee verpak je deze claims eigenlijk in een soort contracten die de legitimiteit van deze claims bewaken.
Echter denk ik dat de potentie van blockchain binnen circulaire mode nog veel meer ligt in het faciliteren van bepaalde interacties tussen stakeholders binnen circulaire business modellen zoals reparatie diensten, kledingverhuur platformen of resale platformen. Blockchain kan dit “autonomiseren” en “democratiseren” waardoor het als kledingconsument loont om in circulaire ketens deel te nemen. Aan de hand van je deelname, verdien je een aandeel en op basis van je aandeel heb je recht op een percentage aan transactie fee’s die de blockchain genereert. Een soort nieuw win-win economisch model in mijn ogen.
Hoe reageren consumenten op het feit dat hun kleding nu ook terug te vinden is op de blockchain?
Eerlijk gezegd is de visie voor zo’n decentraal operating system nog jaren verwijdert van waar de markt vandaag de dag staat. Kledingmerken willen gewoon een simpele oplossing die werkt, en consumenten zijn over het algemeen pas net op het punt dat ze beginnen na te denken over de impact van hun kleding. Daarom reageren ze positief, maar worden wij wel continu gedwongen om het super simpel uit te leggen (zoals bijv. adhv een statiegeldsysteem, wat de meest makkelijke use case is binnen circulaire mode).
Wat is volgens jou de grootste uitdaging momenteel, bij het zetten van kleding op blockchain?
Een product/dienst aanbieden waar de markt vandaag al op zit te wachten, wat tegelijkertijd het startpunt definieert voor onze utopie van een decentrale circulaire mode-industrie. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want de toekomstige waarde van ons netwerk (wat dus op de lange termijn een eigen blockchain protocol zal worden), beseft maar een fractie van de mensen waar we momenteel mee in gesprek zijn.
Naast blockchain, koppelen jullie dit ook aan Augmented Reality (AR). Hoe werkt dit precies?
AR is voor ons een startpunt geweest, we hebben ooit AR prints op t-shirts gemaakt omdat we dachten dat dit een coole toepassing zou zijn van technologie op (circulaire) kleding. Hiermee vertelde we het verhaal van de materiaalcompositie aan de consument, maar dit voelde slechts als gimmick. We voelde veel meer voor fundamentele infrastructuur wat een nieuwe generatie aan applicaties en services kan aan gaan sturen, en hebben AR daarom laten varen. Wat wel grappig is om te zien is dat AR nu in de winkelstraat ook steeds vaker zijn plek heeft gevonden. Consumenten kunnen adhv AR display’s kledingstukken passen, zonder dat deze fysiek geproduceerd hoeven te worden.
Hoe zie jij de toekomst voor je, op het gebied van kleding op blockchain?
Wij zelf geloven dat blockchain de potentie heeft om een onafhankelijk digitaal fundament voor de circulaire mode-industrie van de toekomst te bieden. Een soort ondergronds mycelium netwerk wat het bos gezond houdt (informatie & resources uitwisselt), zonder dat je daar als je door het bos wandelt iets van merkt. Als we de consument hierin centraal zetten, kun je niet alleen deelnemer maar ook eigenaar worden van dit mycelium netwerk, waarmee je dus ook een deel van de transactiefees die omgaan in zo’n mycelium netwerk kunt terugverdienen. Hoe meer we circulair consumeren, hoe beter we daarvan worden en hoe beter/gezonder/groter het bos wat de circulaire mode-industrie heet kan groeien.
